Genel Sağlık Sigortası (GSS) borcu olan Bağ-Kurlular ve aileleri, 1 Ocak 2020’den itibaren devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanamayacak. Özellikle son yıllarda üst üste yapılan değişikliklerle; ister işçi statüsünde çalışsın, ister Bağ-Kurlu, isterse de memurlar olsun tüm çalışanların sosyal güvenlik alanında en merak ettiği konuların başında genel sağlık sigortası geliyor.
Çalışsın çalışmasın herkes için zorunlu bir siste olan GSS, sosyal güvenlik çatısı altında bir işyerine bağlı çalışanlar ile emekliler ve bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsamına alır ve devletin sunduğu tüm sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaktadırlar. Ancak, bunların dışındaki kesimler, primlerini kendileri ödeyerek (BağKurlu’lar dahil) GSS’ye dahil oluyor. Primini ödemeyenler ise devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanamıyor.
Primlerini kendi ödeyenler de 2019 yılı için (2020 yılında artan asgari ücretle birlikte bu rakam değişecek) aylık 76.75 lira, yıllık da 921 lira ödeyerek, sağlık hizmetinden yararlandı. Geliri, bu primi de ödeyemeyecek durumda olanlar ise gelir testine girdi ve kişi başına geliri brüt asgari ücretin 3’te 1’inden (2019 için 852 lira) az olanların primini devlet karşıladı.
GSS’ye yönelik geçtiğimiz yıllarda birçok değişiklik yapıldı. Son yapılan düzenleme ile de GSS prim borcu olanlar için hem gelir testine başvurmaları hem de borçlarını yeniden yapılandırmaları için bu yılın şubat ayına kadar süre tanındı. Gelir testine girip de primleri ödeme gücü olmayanların borçları silindi; yeniden yapılandırma yapanların da enflasyon farkı, faiz cezaları silindi, sadece ana borçları üzerinden yapılandırmaya gidildi. Birçok kişi de bu imkandan yararlandı.
Geçmişteki yapılandırmalardan yararlanmayıp da GSS prim borcu olanlar bugün hiçbir şekilde sağlık hizmetinden yararlanamıyor. Tek bir istisna var; o da, Bağ-Kurlu’lar. Yapılan düzenleme ile prim borcu olan Bağ-Kurluların, Sosyal Güvenlik Kurumu’na borçları baki kalmak suretiyle; 31 Aralık 2019’a kadar, hem kendilerinin hem de bakmakla yükümlü olduğu kişilerin devlet ve üniversite hastanelerinden hizmet alabilme hakkı tanındı. Bu süre için son gün 31 Aralık 2019. Bugün Bağ-Kura kayıtlı 2.8 milyon kişi bulunuyor. Bunların yaklaşık 600 bine yakınının borcu olduğu tahmin ediliyor ki, aileleri ile birlikte bu sayı 1.8 milyonu geçiyor. Yani, 1 Ocak 2020’den itibaren 1.8 milyon kişi devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanmayacak.
Geçmişte borç yapılandırmalarından yararlanan, borçlarını taksitlendiren ve taksitlerini zamanında ödeyenler sağlık hizmetinden yararlanmaya devam edecek. Ancak GSS borcu olup da bugüne kadar yapılandırmayanlar borç için gecikme cezası ve gecikme faizi ödeyecek. Burada da bir istisna var; o da, 18 yaş altı çocuklar ebeveynlerinin tesciline bakılmaksızın GSS kapsamındadır ve primleri devlet tarafından karşılanır.
