İztuzu Plajı - Dalyan/Ortaca

Köyceğiz Gölü’nü bir nehir yoluyla Akdeniz’e bağlayan Muğla Dalyan, tarihi dokuyu bakir doğayla birleştiren özel bir tatil beldesi. Avrupa’nın en iyi plajlarından biri de burada. Soyu tükenmekte olan Caretta Caretta su kaplumbağalarının yumurtalarını bıraktığı Dalyan İztuzu plajına ev sahipliği yapan belde, tuzlu deniz suyu ile tatlı göl suyunu bir araya getiren Türkiye’deki nadir yerlerden.

Dalyan sahili dendiğinde akıllara gelen ilk yer tabii ki Dalyan İztuzu plajı… Avrupa’nın en iyi plajları arasında sık sık gösterilen 4.5 kilometre uzunluğundaki bu plaj, o kadar iyi korunmuş ki kilometreler boyunca tek bir otel ya da ev görmeniz mümkün değil. Teknelerle ya da konforlu dolmuşlarla ulaşabileceğiniz bir yer.

Dalyan İztuzu plajının en önemli özelliği altın rengindeki ince kumları ve bu kumlara yumurtalarını bırakan Caretta Caretta kaplumbağaları.

Caretta Caretta’ların dünyadaki nadir üreme alanlarından biri olan Dalyan İztuzu plajı, kaplumbağaları rahatsız etmemek için akşam 20.00 ile sabah 08.00 arasında kimsenin içeri alınmadığı bir yer. Yumurta bırakma döneminde evcil hayvanlar da plaja giremiyor.

Plaj geceleri tamamen kaplumbağalara ve koruyuculara bırakılıyor. Caretta carettaların yumurtalarını bıraktıkları şezlongların sınırını belirten ağaç kazıklar ile iple belirlenen diğer sınır arasında güneşlenmenize izin verilmiyor.

Plajda yaralı kaplumbağalarının tedavilerinin yapıldığı bir kaplumbağa hastanesi de bulunuyor. Kısacası soyu tükenmekle karşı karşıya olan bu hayvanlara çok büyük özen gösteriliyor ve aynı özenin turistler tarafından da gösterilmesi bekleniyor.

Doğa harikası Dalyan İztuzu Kumsalı, Radar tepesinin eteğinden Dalyan Boğaz’ına kadar 5 bin 400 metre uzunluğundadır. Boğazın batısındaki Küçük Plaj kumsalını da ilave ederseniz, toplam uzunluk 6 kilometreyi aşmaktadır. İnce kumlu bu plajın Batı tarafına teknelerle, Doğu tarafına ise karayoluyla gidiliyor. Her iki tarafın da farklı özellikleri var. İki uçta 2 ayrı plaj tesisi var. Tekne ile gidilen taraftakinin adı Dalyanağzı Plajı. Karayolundan gidilen ise İztuzu Plajı. İztuzu plajı işletmesi Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'ne bırakılmıştır.

Ayrıca İztuzu plajına giriş ücreti bulunmuyor. Giriş ücretsiz fakat özel araç ile geliyorsanız otopark parası ve şezlong, şemsiye, içerideki büfeden alacağınız yiyecek ve içecekler için de ayrı para vermeniz gerekiyor.

Bugün Ortaca’nın büyük bölümü ve Dalyan’ın Arıkbaşı Mahallesi’nin altı tamamen Dalaman Çayı’nın taşıdığı kum ve çakıllarla kaplı. MÖ 226 veya 227'de büyük Rodos depremi ile Anadolu'nun Güneybatı kesimlerinin de yerle bir olduğunu biliyoruz. Bu deprem, Dalaman Çayı'nın yatağını değiştirmiş. İşte bu olay, İztuzu mucizesini yaratmış.

Dalaman Çayı olmayınca, bu defa kumların sürüklenmesi terse dönmüş. Dalgalar kumları kıyıya sürüklemeye başlamışlar. İztuzu Kumsalı önündeki kayalıklar, dalgaların hızını kestiği için kumlar şimdiki yerinde birikmiş birikmiş.

Dalyan aslında denize çok yakın ama kanallar dolanarak gittiği için plaja ulaşmak bu kadar uzun sürüyor. Tekneniz önce kaya mezarlarının önünden geçiyor. Dalyan’ın binalarının bittiği yerden itibaren delta başlıyor. Ana kanalı takip ederek, balıkların denize kaçmasını önleyen kapıya ulaşılıyor. Tekneler geçerken açılan kapıyı geçtikten sonra tam bir labirentin içine düşüyorsunuz. Bilmeyenin yolunu bulabilmesi mümkün değil. Çeşitli su kuşlarını ve çevreyi izleyerek doğa ile baş başa keyifli bir yolculuk sonunda İztuzu kumsalı karşınıza çıkıyor.

Heredot kitabında, antik çağlarda İztuzu'ndan elde edilen tuzla göz merhemi yapıldığını ve cilde çok iyi geldiğini yazar.

İztuzu’na karayoluyla ulaşabilmek için ya özel aracınızı, ya da caminin yakınından hareket eden minibüsleri kullanmanız gerekiyor. Dalyan, kuş uçumu baktığınızda denize çok yakın olmasına rağmen plaja doğrudan yol olmadığı için dolanarak 12 kilometre yol almak gerekiyor.

Bunun nedeni, karayolundan İztuzu'na inilen noktada gölle denizin bağlantısı vardı. Oradan bazen deniz suyu göle giriyordu nazen de tam tersi oluyordu. İztuzu Kumsalı'nın önünde düzgün bir şekilde kayalıklar bulunuyor. Mendirek gibi dalgaları önleme görevi gören bu kayalıkların doğal mı oldukları, yoksa bazı antik limanların önünde görüldüğü gibi Kaunos'u denizden gelecek saldırılardan korumak için mi yapıldığı bilinmiyordu. Bu kayaların ardında antik tuzlanın bulunması, şimdi akıllara "Acaba bu kayalar tuzlayı dalgalardan korumak için mi yapılmıştı?" sorusunu akıllara getiriyor.Prof. Dr. Işık, tuzlaya mutlaka deniz suyunun gelmesi gerektiğini belirterek, "İztuzu Gölü'nün mutlaka denizle bağlantısı olması, bir yerden deniz suyunun tuzlaya girmesi gerekirdi. Ama günümüzde o bağlantı kalmamış" diyor.

Ama İztuzu Kumsalı'na otel kurmaya kalkanlar dağdan taş-çakıl taşıyarak orayı tamamen kapattılar. İztuzu plajının hemen arkasında Sülüngür Gölü bulunuyor.

2008 yılında İngiliz The Times gazetesi 6 aylık bir araştırmanın sonunda bu plajı “Avrupa’nın En İyi Açık Alanı” ilan etti. Gazete, plajı Akdeniz’de ender rastlanan bir yer olarak değerlendirmiş. Ayrıca İztuzu 2011 yılında Avrupa’nın En İyi Plajı ve 2013 yılında ise Avrupa’nın En İyi 7. Plajı ödüllerini almış.

Yaz ayları plajı ziyaret etme için uygun zaman. Havalar ısındığı için rahatça denize de girebilirsiniz.