Bitki ile tedavi (fitoterapi) uzmanı Şevki Güngör, Manisa'nın Kula ve Muğla'nın Marmaris ilçelerinde, sağlığa iyi geldiği düşüncesiyle tüketilen tatula kaynaklı zehirlenmelerle ilgili açıklama yaptı. Bitkinin çok zehirli olduğunu, karaciğer yetmezliğine neden olabileceğini belirten Güngör, tatulanın yaprağının, ilk yetişmeye başladığında ıspanağa benzemesi nedeniyle karıştırılabildiğini söyledi. Güngör, "Ağır kokusundan tatula yaprağını ayırmak mümkün" dedi.

Marmaris'te, 11 Kasım akşamı, aynı sitede oturan Sinan ve Yaşar Taşkıran kardeşler, aileleri ile yemekte, tatula bitkisinin kabak çiçeğine benzeyen çiçeklerinden yapılan dolmadan yedi. Dolmadan yiyen ailelerden 2'si çocuk 6 kişi zehirlendi. 3 gün yoğun bakımda tedavi gören aile bireyleri, taburcu edildi. Kula'da da 14 Kasım'da 2 inşaat işçisi, yediği tatula bitkisinden zehirlenip, hastanelik oldu. Bunun üzerine 'boru çiçeği', 'şeytan elması', 'eşek hıyarı', 'dikenli elma', 'dikenli ceviz', 'kusturucu ceviz', 'kokuşuk ceviz', 'cevz-i masil', 'datura', 'thorn apple', 'stramoine' gibi isimlerle de bilinen tatula kaynaklı zehirlenmeler gündeme geldi. Yaprakları saplı, büyük, oval ve kenarları girintili, 30 ile 100 santimetre boyunda, dik gövdeli, otsu bitki olan, meyvesi dikenli ve çok tohumlu, kapsül şeklinde çiçekleri bulunan tatulaya doğada birçok yerde rastlamak mümkün.

MUĞLA'DA ‘ÇETEBELİ’ ÖRGÜTÜNE OPERASYON MUĞLA'DA ‘ÇETEBELİ’ ÖRGÜTÜNE OPERASYON

Çiçekleri kabak çiçeğine benzeyen ve doğada yaklaşık 10 türü bulunan tatula, halk arasında bazı hastalıklara iyi geldiği söylense de tehlike saçıyor. Uzmanlar, tatulanın çok zehirli bitki olduğuna dikkati çekip, "Kesinlikle tüketilmemeli" uyarısında bulundu.

"Tatula Karaciğer Yetmezliğine Neden Olabilir"

Kırkağaç'ta yaşayan fitoterapi uzmanı Şevki Güngör, tatulanın çok zehirli bitki olduğunun altını çizerek, "İçinde 'atropin' denilen bir etken madde var. Bitki ilk yetişme döneminde yaprakları ıspanağa benzediği için karıştırılabilir. İlk yetişme döneminde ıspanak gibi yeşil olduğu için toplanırken araya karışma durumu olabilir. Yenildiği zaman zehirlenme vakalarına rastlanıyor" diye konuştu. Halk arasında yanlış bilinmesi nedeniyle tatulanın yapraklarından yemek yapıldığını, kurutulup çayının demlendiğini söyleyen Güngör, "Tatula kesinlikle tüketilmemeli. Sağlık sorunlarına çözüm olacağı sanılan bu bitki aksine daha ciddi sonuçlara neden olabilir. Bu bitki içinde toksin bulunduğu için karaciğer yetmezliğine neden olabilir" dedi.

Şevki Güngör, tatula yaprağının kokusunun çok ağır olduğuna dikkat çekerek, buradan da ayırt edilebileceğini anlattı.

Tatula Nedir?

Patlıcangiller familyasından 30-100 santimetre boyunda, dik gövdeli, bir yıllık otsu bitkidir. Yaprakları saplı, büyük, oval ve kenarları tam, az girintili veya topludur. Çiçekleri beyazdır. Meyvesi, çok tohumlu bir kapsüldür. 10 kadar türü vardır. Bunlardan Datura metel ve Datura stramonium yurdumuzda yetişir, ilaçlarda yaprakları ve tohumları kullanılır.

Türkiye'de ise "boru çiçeği" olarak da bilinir. Dünyadaki 10 çeşit boru çiçeğinden Türkiye'de yetişen sadece 2 türünden birisidir. Zehirli aynı zamanda da narkotik bir bitkidir. Tıbbi amaçla kullanıldığı gibi halüsinojenik bir uyuşturucu olarak da kullanılmaktadır fakat çok zehirli olduğu için doz aşımı söz konusu olduğunda bilinç kabı veya ölümle kolayca yol açabilir. Günümüzde tıbbi alanda kramp çözücü olarak ve astım hastaları için nefes açıcı olarak kullanılmakta. Yol kenarları da dahil olmak üzere kurak iklime sahip her yerde yabani bir bitki olarak bulunabiliyor çok nadir olsa da bahçe çiçekçiliği içinde kullanılıyor. İçeriği: Hiyosiyamin, skopolamin ve atropin.