Mülteciler Derneği, sosyal medyada Suriyelilerle ilgili ortaya atılan 43 iddiayı inceleyerek doğru bilinen yanlışların derlendiği bir kitapçık yayınladı.
Hazırlayanlar, derneğin internet sitesinde detaylarının yer aldığı bu kitapçıkla ilgili "Yanlış bir bilginin “sürekli olarak” tekrar edilmesi, onun doğru bilgi olarak kabul etmesine sebep olmaktadır. Sosyal medya kullanıcıları genel olarak “çok sayıda RT almış” ya da beğenilmiş bir içeriğin “yanlış olamayacağı” düşüncesindedir. Çok sayıda kişi paylaştığı için bu yanlışa ortak olup olmadığı konusunda bir endişeye kapılmaz. Oysaki her zaman sosyal medyanın bizi yanılttığına şahit oluyoruz. Buna rağmen karşımıza çıkan bilgilere koşulsuz bir şekilde inanmaya devam ediyor ve hiç sorgulamadan paylaşıyoruz." diyerek toplumu aydınlatmayı amaçlıyor.
1. Suriyeli Esnaflar Vergi Vermiyor
Vergi denetimi illerde ve ilçelerde yetkili olan vergi müdürlüğüne bağlı personel tarafından yapılmaktadır. Her ticari işletme vergi ödemekle yükümlüdür. Kaçak olarak çalıştırılan veya vergi vermeyen bir işletme varsa bu onlara verilen bir haktan dolayı değildir. Suriyeli esnafların vergi konusunda ne bir muafiyeti ne de bir ayrıcalığı vardır. Bir Türk esnaf nasıl ki bir iş yeri açtığında ticaret/esnaf odasına kayıt olması gerekiyor, yazar kasa alıp yaptığı satışlar üzerinden fatura kesmesi gerekiyorsa Suriyeliler veya diğer yabancılar için de aynı şeyler geçerlidir. Eğer bir belediye sınırları içerisinde kaçak olarak işletilen bir kafe, bakkal, market veya giyim mağazası varsa bunun Suriyelilere sağlanan bir ayrıcalıktan dolayı olmadığını bilmelisiniz.
2. Suriyeliler Çalışma İzni Alıp İstediği Yerde Çalışıyor
Bir yabancının Türkiye’de çalışabilmesi için Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından o kişiye ait bir çalışma izni çıkarılmış olması gerekiyor. Çalışma izni, işe alınacak yabancı tarafından değil, işyerinde yabancı çalıştırmak isteyen işveren tarafından alınır. Yani bir yabancının çalışma izni alma gibi bir yetkisi yoktur. Ayrıca çalışma izni sadece o işyerine aittir. Yani bir yabancı için çıkarılan çalışma izni bütün işyerlerinde geçerli değildir. Kişi o işten ayrıldığı anda çalışma izni de iptal olur. Bir işveren işyerinde bir yabancı çalıştırmak istiyorsa halihazırda 5 tane Türk vatandaşınıistihdam ediyor olmalıdır. Aksi halde başvurusu kabul edilmez.
3. Suriyeliler Devletten Maaş Alıyor
Devlet ne şimdi ne de bundan önce kendi kaynaklarından Suriyelilere bir aylık bağla-ma-mıştır. Bir kişinin devlet bankasının önünde sıra beklemesi veya banka ATM’sinden para çekmesi onun devletten maaş aldığı anlamına gelmez. Suriyeliler için yapıldığı söylenen harcamalardan kasıt onlara verilen maaşlar değil,kampların kurulması, alt yapı kapasitesinin geliştirilmesi, gıda, sağlık, eğitim ve güvenlik gibi alanlarda yapılan harcamalardır. Geçici koruma veya Uluslararası koruma altında olan ve belli şartları sağlayan kişilere Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve ismi Sosyal Uyum Yardımı (SUY) olan bir aylık verilmektedir. Bu paranın ihtiyaç sahibi kişilere ulaştırılması Türk Kızılayı’nın KIZILAY KART sistemi ile gerçekleşmektedir. Paranın devlet tarafından veya Kızılay tarafından finanse edildiği iddiası asılsızdır. Paranın tamamı AB tarafından finanse edilmektedir.
4. Suriyeliler İstediği Üniversiteye Sınavsız Giriyor
Ne devlet üniversitelerinde ne de özel üniversitelerde Suriye uyruklu öğrenciler ile diğer yabancı uyruklu öğrenciler arasında bir fark yoktur. Hepsi yabancı öğrenci statüsündedir. Devlet ya da özel üniversiteler öğrenci alırken Türk vatandaşları için ayrı, yabancılar için ayrı şartlar istiyor. Yabancı öğrenciler devlet üniversitesine yerleşmek için YÖS’e (Yabancı Öğrenci Sınavı) girmeleri gerekiyor. Özel üniversiteye girmek istediklerinde ise her üniversitenin kendi belirlemiş olduğuşartlara göre tercih yapabiliyor. Üniversiteler istediği kadar yabancı öğrenci alamıyor. Her üniversitenin yabancı öğrenci için YÖK tarafından onaylanan bir kontenjanı var. Yani Suriyeliler ya da yabancı öğrenciler tüm şartları sağlasalar ve parasını verseler bile kontenjan sınırı olduğu için istediği üniversitede okuya-mı-yor. Kimse üniversitenin eğitim kalitesinin düşmesini istemez. Bu sebeple devlet ya da özel fark etmeksizin marka değeri yüksek olan üniversitelere girmek paranız olsa bile zordur.
5. Devlet Üniversiteye Giden Her Suriyeliye Burs Veriyor
Türkiye’deki üniversitelerde 25 bini Suriyeli olmak üzere toplam 148 bin yabancı öğrenci eğitim almakta. Yabancılara verilen eğitim bursları “Türkiye Bursları” tarafından verilmekte. Burslara tüm dünya ülkelerinden öğrenciler başvuru yapabilmekte. Yabancı öğrencilerin %16,8’i (25.000) burs olanaklarından faydalanmaktadır. Suriyeli öğrencilerin ise %5,7’si burs almaktadır. Üniversiteye giden Suriyelilerin tamamına burs verilmemektedir. Burs için başarı ve yaş kriteri vardır. 2019 yılında dünyanın 167 ülkesinden 145 bin 700 kişi burs başvurusu yapmıştır. Bunların arasından yaklaşık 5 bin kişiye burs imkanı sağlanmıştır. Devlet okumak isteyen yabancılara burs vermektedir fakat bu ne Suriyelilere özeldir ne de üniversiteye giden her Suriyeli içindir.
6. Suriyeliler Arabaları için Vergi Ödemiyor
Motorlu Taşıtlar Vergisi kanununun 4. maddesinde motorlu taşıtlar vergisinden müstesna olan araçların tanımı yapılmıştır. Bu araçlar genel ve özel bütçeli idareler, sosyal güvenlik kurumları ile il özel idareleri, belediyeler, köy tüzel kişilikleri ile bunların üyesi oldukları mahalli idare birlikleri ve Türkiye Kızılay Derneği adına kayıt ve tescil edilen taşıtlar, elçilik ve konsolosluk araçları, engellilik oranı en az %90 olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile müflis bankaların iflâs idarelerine ait taşıtlardır. Suriyelilerin Türkiye’den aldığı taşıtlar tüm vergi, muayene ve trafik cezalarından sorumludur. Suriyelilerin Suriye’den getirdikleri Arapça plakalı araçlar ise vergi hariç sigorta ve araç muayenesinden mesuldür. Suriye’den getirilen araçlara 2015 yılından itibaren geçici plaka kullanım zorunluluğu getirilmiştir. Geçici plaka sahipleri her yıl belirlenen harç bedelini maliyeye yatırarak ruhsat güncellemesi yapmak zorundadırlar.
7. Suriyeliler Hastanede Sıra Beklemiyor
Hastane poliklinik hizmetlerinde muayene öncelik sırası Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan genelge ile belirlenmiştir. Bu genelgeye göre Suriyelilerin hastanelerde yasal önceliği yoktur. Yasal öncelik acil vakalar, engelli hastalar, hamileler, hizmetteki askeri personel, şehit yakınları, gazi ve gazi yakınları, 65 yaş üstü hastalar ile yedi yaşından küçük çocuklara verilmektedir. Sıra numarası takip ekranında bir Suriyeli hastanın öncelikli olduğu görülüyorsa bu durum onun Suriyeli olduğu için değil, bu saydığımız durumlardan birini sağladığı içindir. Bu önceliklerden birini sağlamadığı halde yine de önünüze geçiyorsa bunun o kişi ile ilgili olduğunu ve Suriyelilere verilen bir haktan dolayı olmadığını bilmelisiniz. Böyle bir durumla karşılaştığınızda sağlık personeline bildirmeniz yeterlidir.
8. Suriyeliler Su, Elektrik ve Doğalgaz Faturası Ödemiyor
Suriyelilerin elektrik, su ve doğalgaz faturası ödemediği iddiası Suriyelilere ait bedelsiz olan bir faturanın düşük tüketimden dolayı bedelsizdir açıklaması kesilerek internette paylaşılması ile ortaya çıkmış bir durumdur. Faturada ismi geçen kişi evden taşındığı için su tüketimi yapmamış ve bu sebeple evine sıfır (0) liralık fatura gelmiştir. Fatura üzerinde bu durum açıklanmış olsa da sosyal medyada farklı yerlere çekilmiştir. Hizmet aldığınız elektrik, su veya doğalgaz firmalarını arayıp Suriyelilerden ücret alıp almadıklarını öğrenebilirsiniz. Bu saklanabilecek bir şey değil. Mutlaka çevrenizde Suriyeli aileler vardır. Fatura ödeyip ödemediklerini sorabilirsiniz. Kimsenin ücretsiz elektrik, su veya doğalgaz kullanma hakkı yoktur.
9. Suriyelilerin Telefon Faturasını Devlet Ödeyecek
Suriyelilerin telefon parasının devlet tarafından ödeneceği iddiası Göç İdaresinin telefon kartı ihalesine çıktığını duyurması üzerine Sözcü Gazetesi tarafından uydurulmuş bir haberdir. Göç İdaresi tarafından, Geri Gönderme Merkezlerinde sınır dışı edilmek üzere bekleyen yabancılara verilmek üzere ankesörlü telefon kartı ihalesi düzenlenmiştir. Buradaki amaç bu kişilerin belge temini için kendi ülke makamlarıyla görüşmelerini sağlamaktır. Projenin finansmanı Avrupa Birliği’dir.
10. Suriyeliler 5 Yıl Sonra Türk Vatandaşı Olacak
5901 nolu Türk Vatandaşlık Kanununda, vatandaşlığın nasıl kazanıldığı ile ilgili şartlar açıkça belirtilmiştir. Türkiye’de bulunan Suriyeliler Geçici Koruma statüsüne sahiptir. Geçici koruma kapsamında olan kişilerin 5 yıl ikamet yoluyla Türk Vatandaşı olma hakları yoktur. Eğer böyle olsaydı 2014 yılının sonuna kadar gelmiş olan 1 milyon 519 bin 286 Suriyelinin tamamının Türk Vatandaşı olması gerekiyordu. İçişleri Bakanlığı tarafından Suriyelilere olduğu gibi tüm yabancılara İstisnai Vatandaşlık kapsamında Türk Vatandaşlığı verilmektedir. İstisnai vatandaşlık Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan yabancılara verilmektedir.
11. Seçimlerde Suriyeliler de Oy Kullanacak
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 67. maddesinde açıkça belirtildiği gibi onsekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşı, seçme ve halkoylamasına katılma hakkına sahiptir. Seçme ve seçilme hakkının kullanılabilmesi için ilk şart Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaktır. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanların seçimlerde oy kullanma hakkı yoktur. İstisnai Vatandaşlıktan yararlanarak Türk vatandaşı olan Suriye asıllı kişiler ise Türk Vatandaşlığına kabul edildikten sonraki 1 yıl içerisinde gerçekleştirilen seçimlere katılamazlar. Bu süre dolduktan sonra seçimlere katılabilirler. Bu Suriyeliler için çıkarılmış özel bir hak değil, tüm yabancıları kapsayan bir haktır.
Söz konusu kitapçık ve detaylar için multeciler.org.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.
