İyileşmiş hastalardan alınan ve Covid-19’a karşı antikor içeren plazmayla kritik durumda olan hastaların tedavisine destek verilmeye başlandı. Türk Kızılay Genel Başkanı Kınık, "immün plazma" tedavisi için ilk aşamada günde 750 bağışçıdan plazma alabilecek kapasitede olduklarını bildirdi. Kınık, "Koronavirüsü yendikten sonra 14 gün geçen bütün kahramanlarımızı, hastalıkla mücadele eden diğer hastalarımızın kahramanı olmaya davet ediyoruz" dedi. Kınık, bağışçıların haftada bir, toplam 3 sefer plazma bağışlayarak 6 koronavirüs hastasının kahramanı olabileceğini söyledi.
Koronavirüs’ü yenen ve gönüllü bağışçı olan sağlık çalışanı Op. Dr. Kürşat Demir, Kızılay’ın ilk plazma bağışçısı oldu. Dr. Demir’den alınan plazma ağır durumdaki vakaların tedavisine katkı sağlayacak. Türk Kızılay Orta Anadolu Bölge Kan Merkezinde yapılan bağış işlemi canlı olarak yayınlandı. Plazmaferez denilen aferez sistemiyle kanın içinden 400 ml plazma alındığını belirten Kınık, “İyileşen koronavirüs hastalarımızın bünyesinde çok sayıda savaşçı bulunuyor. İyileştikten sonraki 14. günde bu savaşçılar vücutta en üst seviyeye çıkıyor. Daha sonraki 3 hafta boyunca da bu antikorlar kanda en yüksek seviyede seyrediyor” dedi.
“İyileşen bağışçılar ile temasa geçilecek”
Sağlık Bakanlığı’nın şu an için iyileşen 400 hastanın bilgisini kendileriyle paylaştığını belirten Kınık, iyileşme oranlarının en fazla görüldüğü 10 ilde bu kişilere başvurulacağını söyleyerek şöyle devam etti:
“İstanbul, Gaziantep, Trabzon, İzmir, Ankara, Adana, Bursa, Samsun, Antalya ve Denizli ilerimizdeki merkezlerde bağışlar alınacak. Bu 10 ilimizi başta olmak üzere iyileşmiş hasta sayımız ilerleyen günlerde periyodik olarak artacak. Uyguladığımız testlerin miktarı arttıkça semptom göstermeden hastalığı atlatmış olanların da farkına varılacak. Şu an ki kapasitemizle günde 750 bağışçımızdan plazma alabileceğiz. Kan bağışlamak isteyen bağışçılarımız şartları uygunsa kan bağışında bulunabilirler. İyileşmiş bütün kahramanlarımızı cephede savaşmakta olan diğer hastaların da kahramanı olmaya davet ediyoruz.”
“Devlet bütün masrafları karşılıyor”
Sağlık Bakanlığı’nın bir bekleme listesi oluşturduğunu ve toplanan plazmaların bu listeye göre hastalara ulaştırılacağını belirten Kınık, “Bu tedavi bir mucize değil, tamamlayıcı bir tedavi. Yoğun bakımdaki entübe olan vakalarımızın iyileşmesini hızlandırıyor. Bu bilimsel olarak kanıtlanmış. Devletimiz bu tedavinin bütün masraflarını karşılıyor. Bu işi Sağlık Bakanlığımız yönetecek. Bizler de onların gösterdiği noktalara bu dağıtımları yapacağız. Bağışçılarımızın biraz daha fedakârlık yapmasını bekliyoruz. Kesinlikle kendi sağlıkları için bir risk yok. Kanver.org’da konuyla ilgili bütün soruların yanıtlarını bulacaksınız. Öte yandan kan, acil değil sürekli ihtiyaçtır. dedi.
Dr. Kürşat Demir,“Bu şekilde de faydalı olmak gerçekten farklı bir duygu”
Koronavirüsü hastalığını atlatarak ilk plazma bağışında bulanan Ankara’da Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görev yapan Dr. Kürşat Demir ise şunları söyledi:
“Hastalık sürecim grip gibi başladı, bir süre sonra ateşim yükseldi ve ateşin ardından da öksürük başladı. Bu aşamalar çok hızlı gerçekleşti. Böyle olunca birde saha çalışmanın da verdiği etkiyle örnek vermem gerektiğini düşündüm. Akciğer tomografisi çekildi. Orada bulgulara rastlandı. Hemen geçici karantina odasına alındım. Örnek verdim ve pozitif çıktı. Henüz Türkiye’de 200 civarı vaka varken başıma gelmiş olması bir gerginlik oluşturdu.Tedirginlik de yoktu diyemem. Süreci yaşamış olmam insanlardaki tedirginliği anlamamı sağladı. Ben bu bağışı bir vatandaşlık görevi olarak görüyorum. Plazma bağışının da kan bağışlamaktan farklı olmadığını söyleyebilirim. Sahada çalışmanın yanı sıra bu şekilde de faydalı olmak gerçekten güzel bir duygu. Kızılay’a çabaları için teşekkür ederim. Sağlık Bakanlığı’nın belirttiği kurallara herkesin uyması gerekiyor.”
İMMÜN PLAZMA TEDAVİSİ NEDİR?
SEN İYİLEŞTİN ŞİMDİ İYİLEŞTİRME SIRASI SENDE
COVID-19, 2019 yılında Çin’de başlayan ve daha sonra pandemi yaparak tüm dünyaya yayılan SARS-CoV-2’ ye bağlı bir hastalıktır. Başlıca damlacık yoluyla yayılmakla birlikte enfekte yüzeyler/materyalle temas ile de bulaşabilmektedir. Hastalık hızlı yayılmaktadır. Henüz kesin bir tedavisi ya da aşısı bulunmamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü immünplazma tedavisini önermektedir;
İmmün plazma tedavisi 1900’lerin başından bu yana tıp camiasında bilinen ve uygulanan bir yöntem olup, geçmişte dünyayı etkisi altına alan SARS, MERS, Ebola, H1N1 gibi salgınlarda da uygulanmıştır.
İmmün Plazma Tedavisi Nedir?
- Covid-19 tanısı konulan, tedavi sürecinin ardından iyileşen hastalardan Türk Kızılay tarafından toplanan kan plazmasının kritik durumda olan hastalarda kullanılması amaçlanmaktadır. Bu sayede kan plazması ile kritik durumdaki hastaların tedavi edilmesi hedeflenmektedir.
Kimler COVID-19 İmmün Plazma Bağışında Bulunabilir?
- 18-55 yaş arası (19 yaşından gün almış, 56 yaşından gün almamış ve arası) bağışçılar,
- Erkek ya da gebe kalmamış kadın bağışçılar (düşük yapmamış, kürtaj olmamış.),
- COVID-19 virüs enfeksiyonuna yakalanmış ve sonrasında iyileşmiş bireylerin COVID-19 enfeksiyonu tanısı aldığına dair laboratuvar test sonucu olmalıdır. Bunula beraber;
- Hastanede yatarak tedavi gören bağışçı adayının COVID-19 enfeksiyonu geçirmiş olduğunu gösteren nazofarengealswab örneğinden (taburcu edilmeden hemen önce en az 24 saat arayla yapılacak iki test) çalışılmış moleküler test sonuçlarının “NEGATİF” ve klinik belirtilerinin tam düzelmesinin üzerinden en az 14 gün geçmiş olmalı ya da COVID-19 tanısı almış ancak yatarak tedavi görmeyip karantina altında bulunmuş bağışçı adaylarının klinik belirtilerinin tam düzelmesinin üzerinden en az 28 gün geçmiş olmalı ve bağış öncesi son 72 saat içinde alınan nazofarengealswab örneğinden çalışılmış SARS-CoV-2 moleküler test sonucu “NEGATİF” olmalıdır.
Bağış Süreci
- Aferez bağışı için gereken şartları taşıyan bağışçı adayları tarafından, Kan Bağışçısı Kayıt, Kan Bağışçısı Sorgulama, Aferez Bağışçısı Bilgilendirilmiş Onam, Covıd-19 İmmün Plazma Gönüllü Bağışçıları İçin Ek Onam ve Sorgulama Formları doldurulur.
- Uygun bulunan bağışçı adaylarının Doktor tarafından kısa fizik muayenesi yapılır.
- Bağışçı adaylarının Türk Kızılay tarafından Ulusal mevzuata uygun olarak testleri çalışılır;
- Mikrobiyolojik tarama testleri (Hepatit B, Hepatit C, HIV ve Sifiliz)
- NAT testleri (Hepatit B, Hepatit C ve HIV)
- İmmünohematoloji testleri
- Test sonuçları uygun olan bağışçı adaylarınınaferez yöntemiyle immün plazması alınır.
- Hastalarımızın ihtiyacına göre bileşenlerimiz hazırlanır.
- Tedavi bekleyen hastalar için Bakanlığımızın onayladığı hastanelerdeki ilgili hastalara transferi gerçekleştirilir.
Bağış Aralığı ve Bağış Sıklığı
- Bir bağışçı en az birer hafta arayla en fazla üç defa immün plazma bağışlayabilir.
Bağış Hacmi
- Toplanacak hacim (antikoagülan hariç) her bir plazmaferez işlemi için tahmini toplam kan hacminin %16’sını aşmamalıdır. Toplam tahmini kan hacmi cinsiyet, vücut ağırlığı ve boya göre hesaplanır.
- Toplanan plazma hacmi (antikolagülan solüsyon hariç), her bir sefer için 400 ml'yi aşamaz.
Kişisel bilgileriniz Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve diğer yasal mevzuatlara uygun olarak saklanacak olup üçüncü kişilerle/taraflarla paylaşılmayacaktır. Buradaki şartları sağlayan ve COVID-19 enfeksiyonundaniyileşmiş kişileri plazma bağışlamak üzere aşağıdaki kan bağış noktalarına bekliyoruz.
İstanbul Çapa KBM (tır), Zeynep Kamil KBM, Adana BKM, İzmir Alsancak KAB, Denizli KBM, Ankara Cebeci KBM, Samsun BKM, Bursa Heykel KAB, Antep BKM, Trabzon BKM
